آیه
سَأَلَ سائِلٌ بِعَذابٍ واقِعٍ*لِلْکافِرینَ لَیسَ لَهُ دافِعٌ*مِنَ اللَّهِ ذِی الْمَعارِجِ*تَعْرُجُ الْمَلائِکةُ وَ الرُّوحُ إِلَیهِ فِی یوْمٍ کانَ مِقْدارُهُ خَمْسِینَ أَلْفَ سَنَة[1]

ترجمه
سائلی، عذابی واقع شدنی را درخواست کرد. که برای کافران است و هیچ بازدارنده ای برای آن نیست. و از سوی خداوندِ صاحب درجاتِ والاست. فرشتگان و روح، در روزی که مقدار آن پنجاه هزار سال است، به سوی او بالا می روند.

شان نزول
«معارج» جمع «معرج» به معنای محلّ عروج و صعود است و مراد از آن، آسمان هاست که محلّ نزول و عروج فرشتگان می باشد. مرحوم علامه امینی قدس سره در کتاب شریف الغدیر[2] نام سی نفر از بزرگان مفسّرین و محدّثین، از قرن سوم هجری تا قرن چهاردهم را نقل کرده که گفته اند: شأن نزول آیه «سَأَلَ سائِلٌ» مربوط به شخصی می باشد که به پیغمبر گفت: نصب امیرالمؤمنین به خلافت در روز غدیر از طرف خودت بود یا از طرف خدا؟! ما را به حج و روزه و زکات فرمان دادی و ما قبول کردیم، امّا راضی نشدی، تا آن که پسر عموی خودت را بر ما حاکم کردی! سپس گفت: «اللَّهُمَّ إِنْ کانَ هذا هُوَ الْحَقَّ مِنْ عِنْدِک فَأَمْطِرْ عَلَینا حِجارَةً مِنَ السَّماءِ»[3] خدایا اگر این امر حق است از آسمان سنگی بباران(تا نابود شویم و شاهد چنین روزی نباشیم). سنگی فرود آمد و او نابود شد و این آیه نازل شد. «سَأَلَ سائِلٌ بِعَذابٍ واقِعٍ»

پیام ها
1-یادآوری برخی حوادث جزئی و فردی، برای عبرت دیگران لازم است و باید حفظ شود.(سائل یک نفر بود که قهر خدا او را نابود کرد، ولی این ماجرا در متن قرآن مطرح می شود تا تمام انسان ها در طول تاریخ بخوانند.) «سَأَلَ سائِلٌ بِعَذابٍ واقِعٍ»

2-تقاضای نابجا، مغرضانه و لجوجانه می تواند حادثه آفرین باشد. «سَأَلَ سائِلٌ بِعَذابٍ واقِعٍ»

3-تا وقتی عذاب الهی نازل نشده، راه توبه و دفع عذاب با صدقه باز است، امّا عذابی که در حال نزول است، راه نجاتی از آن نیست. بِعَذابٍ واقِعٍ…لَیسَ لَهُ دافِعٌ

مقالات مرتبط
تأکید معتمدین اهل سنت؛ با شیعیان در مورد غدیر مناظره نکنید

چرا غدیر فراموش شد؟ بیانات آیت الله مظاهری پیرامون واقعه عظیم غدیر

اولین مخالف غدیر

پی نوشت ها

[1] معارج آیات 1- 4

[2] علامه امینی، الغدير، ج 1، ص 239 تا 246.

[3]  انفال، 32.

دیده شده در سایت حوزه نت

آیه
وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ یشْرِی نَفْسَهُ ابْتِغاءَ مَرْضاتِ اللَّهِ وَ اللَّهُ رَؤُفٌ بِالْعِبادِ[1]

ترجمه
و از مردم کسی است که برای کسب خشنودی خدا، جان خود را می فروشد و خداوند نسبت به بندگان مهربان است.

نکته ها
ابن ابی الحدید که از علمای قرن هفتم اهل سنّت است، در شرح نهج البلاغه خود آورده است: تمام مفسّران گفته اند این آیه درباره علی بن ابی طالب علیه السلام نازل شده است که در لیلةالمبیت در بستر رسول خدا صلی الله علیه و آله خوابید. و این موضوع در حدی از تواتر است که جز کافر یا دیوانه آنرا انکار نمی کند.[2]

مشرکانِ مکه، قرار گذاشتند از هر قبیله ای یک نفر را برای کشتن پیامبر صلی الله علیه و آله انتخاب کنند و آن حضرت را دسته جمعی از بین ببرند تا بنی هاشم به خونخواهی او قیام نکنند و با این عمل از دعوت پیامبر راحت شوند. پیامبر صلی الله علیه و آله از نقشه ی آنان با خبر شد و علی علیه السلام برای اینکه پیامبر به سلامت از مکه خارج شود، در بستر ایشان خوابید و این آیه در شأن آن حضرت نازل گردید.[3]

همین که علی علیه السلام در آن شب خطرناک به جای پیامبر خوابید، خداوند به دو فرشته خود، جبرئیل و میکائیل فرمود: کدام یک از شما حاضرید فدای دیگری شوید؟! هیچکدام از آنها حاضر نشدند. خداوند فرمود: اینک مشاهده کنید که چگونه علی بن ابی طالب علیهما السلام حاضر است جان خود را فدای رسول خدا کند. گاهی باید برای احیای یک معروف ویا محو یک منکر، جان را تسلیم کرد. حضرت علی علیه السلام فرمودند: کسی که در راه امر به معروف و نهی از منکر کشته شود، یکی از مصادیق این آیه است.[4]

پیام ها:
1-نااهل، حرفش زیباست و انسان را به تعجّب وا می دارد، ولی مؤمن، عملش دنیا را متعجّب می کند. «مِنَ النَّاسِ مَنْ یعْجِبُک قَوْلُهُ»، «مِنَ النَّاسِ مَنْ یشْرِی نَفْسَهُ»

2-یاد ایثارگران را زنده بداریم. «مِنَ النَّاسِ مَنْ یشْرِی»

3-پیش مرگِ اولیای خدا شدن، یک ارزش است. «مِنَ النَّاسِ مَنْ یشْرِی»

4-بزرگ ترین سود آن است که انسان بهترین متاع را که جان اوست به خالق خودبفروشد، آن هم نه برای بهشت و یا نجات از دوزخ، بلکه فقط برای کسب رضای او. «ابْتِغاءَ مَرْضاتِ اللَّهِ»

5-در راه خدا، استقبال از خطر و آمادگی برای جانفشانی همچون دریافت خطر است. با توجّه به شأن نزول آیه، ستایش از کسی است که جان خود را در معرض خطر قرار داد، هر چند حادثه ای اتفاق نیفتاد. «مَنْ یشْرِی نَفْسَهُ…»

6-رأفت خداوند، بهترین پاداش است. خداوند برای هرکاری پاداشی قرار داده است، امّا در این آیه می فرماید: خداوند رئوف است. «اللَّهُ رَؤُفٌ بِالْعِبادِ»

پی نوشت ها :

[1] بقره/ 207

[2] شرح نهج‏البلاغه، ج 13، ص 262.

[3] بسيارى از علماى اهل سنّت، به فضيلت على عليه السلام اقرار كرده‏اند كه علّامه امينى«ره» در الغدير(ج 2، ص48) آنان را نام برده است، از آن جمله امام احمدحنبل، در مسند خود(ج 1، ص348) مى‏باشد. صاحب تفسير اطيب‏البيان مى‏نويسد: در كتاب غايةالمرام، بيست حديث آمده كه نُه حديث از علماى اهل سنّت و يازده حديث از علماى شيعه است و اين آيه را درباره‏ى فداكارى حضرت على عليه السلام دانسته‏اند. در تاريخ طبرى،(ج 2، ص373) نيز كه از نوشته‏هاى قرن سوم است، ماجراى خوابيدن حضرت على عليه السلام در بستر رسول خدا صلى الله عليه و آله نقل شده است. همچنان كه تاريخ يعقوبى(ج 2، ص 39) موضوع را به صراحت بازگو مى‏نمايد. در شرح نهج‏البلاغه ابن‏ابى‏الحديد( ج 4، ص73) آمده است: معاويه چهار هزار درهم پول داد تا بگويند اين آيه در شأن ابن‏ملجم نازل شده است!. تفسير نمونه، ج 2، ص 49.

[4] تفسير صافى، ج 1، ص 241.

دیده شده در سایت حوزه نت

آیه

وَ قالَ رَبُّکمُ ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکمْ إِنَّ الَّذِینَ یسْتَکبِرُونَ عَنْ عِبادَتِی سَیدْخُلُونَ جَهَنَّمَ داخِرِینَ غافر، 60

ترجمه

پروردگار شما گفته است مرا بخوانید تا(دعای) شما را اجابت کنم، کسانی که از عبادت من تکبر می ورزند به زودی با ذلت وارد دوزخ می شوند.

تفسیر
از آنجا که در آیات گذشته تهدیداتی نسبت به افراد بی ایمان و متکبر و مغرور آمده بود، در این آیات آن را با لطف و مهربانی می آمیزد، و آغوش رحمتش را به روی توبه کنندگان می گشاید، نخست می گوید: پروردگار شما گفته است که مرا بخوانید تا دعای شما را اجابت کنم (وَ قالَ رَبُّکمُ ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکمْ).

بسیاری از مفسران دعا و خواندن را در اینجا به همان معنی معروفش تفسیر کرده اند، و جمله «أَسْتَجِبْ لَکمْ»  و همچنین روایات متعددی که در ذیل این آیه در زمینه دعا و ثواب های آن آمده است…نیز شاهد همین معنی است. در حالی که بعضی دیگر به پیروی از ابن عباس مفسر معروف احتمال داده اند که دعا در اینجا به معنی توحید و عبادت پروردگار است، یعنی مرا بپرستید و به وحدانیتم اقرار کنید ولی ظاهر همان تفسیر اول است.

به هر حال از آیه فوق چند نکته استفاده می شود:

ادامه »

امام صادق علیه السلام می فرماید: هنگامی که این آیه نازل شد:
َ (سوره آل عمران آیه ۱۳۵)
{و آنان که چون کار زشتى مرتکب شوند یا بر خود ستم ورزند ، خدا را یاد کنند و براى گناهانشان آمرزش خواهند ؛ و چه کسى جز خدا گناهان را می آمرزد؟ و آگاهانه بر آنچه مرتکب شده‏ اند، پا فشارى نمی ‏کنند ؛ پاداش آنان آمرزشى است از سوى پروردگارشان ، و بهشت‏ هایى که از زیرِ [درختانِ] آن نهرها جارى است ، در آن جاودانه‏ اند؛ و پاداش عمل کنندگان نیکوست.}
.
در این هنگام ابلیس بر فراز کوهی رفت، و با بلندترین فریاد یارانش را جمع کرد. گفتند : چه شده که ما را فرا خواندی ؟ گفت : این آیه نازل شد ..آیه ای که پشت مرا می لرزاند و بشر را نجات می بخشد.چه کسی می تواند با آن مقابله کند ؟ بعضی از یاران شیطان نقشه های خود را گفتند ولی شیطان آن نقشه ها را قبول نکرد ,در اینجا وسواس خنّاس, (که در سوره ناس به اون اشاره شده) برخاست و گفت : من از عهده ی آن برمی آیم . ابلیس پرسید : از چه راهی ؟ گفت : من فرزندان آدم را با وعده ها و آرزوها سر گرم می کنم و تشنه گناه میکنم تا آلوده گناه شوند وهنگامی که گناه کردند توبه و بازگشت به سوى خدا را از یاد آن‏ها می برم ! ابلیس گفت :آری تو می توانی از عهده ی این کار بر آیی ؛ لذا مأموریت را تا روز واپسین به دست او سپرد . (تفسیر المیزان جلد ۴ صفحه ۳۴)

 فلسفه آفرينش انسان، بندگى و عبادت است.
 «وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ»(ذاریات/56) جن و انس را، جز براى پرستش و بندگى خود نيافريدم.
اين حكمت و هدف والا، سرلوحه همه رسولان الهى نيز بوده است.
البته اين بندگى، سودى به خدا نمى‏رساند، بلكه مايه عزّت و سعادت خود انسان است.

 «لا تَزالُ اُمَّتى بِخَيرٍ ما تَحابّوا وَ اَقامُوا الصَّلاةَ و َآتَوُا الزَكاةَ و َقَروا الضَّيفَ… ؛»
 امّتم همواره در خير و خوبى اند تا وقتى كه يكديگر را دوست بدارند، نماز را برپا دارند، زكات بدهند و ميهمان را گرامى بدارند… ( امالى (طوسى) ص 647، ح 1340)