معرفی نامها و القاب امام زمان(عج)

غریم:

غریم صفت مشبهه از ریشه ی ( غ- ر- م) هم به معنای طلبکار و هم به معنای بدهکار است.1 غریم از القاب خاصه ی حضرت بقیه الله (ارواحنا له الفداء) می باشد.
چنان که گفتیم، غریم دو معنا دارد. در هر دو معنی این لقب را بررسی می کنیم:

غریم در معنای طلبکار:
محدث قمی در کتاب منتهی الآمال گفته است، این لقب در زمان غیبت صغری استفاده می شده است و از این جهت مورد استعمال بوده است که مثلا وقتی مردم می خواستند مالی را از طریق نواب خاص برای آن حضرت بفرستند، یا برای آن حضرت وصیت کنند یا از جانب ایشان طلب مالی بکنند، برای آنکه حضرت شناخته نشود، ایشان را « غریم» می خواندند. یعنی استفاده ی این نام از جهت تقیه بوده است.2
برخی دیگر صاحب نظران نیز در این زمینه گفته اند، از آنجا که حق ولایت از حضرت از زمان امیرالمومنین علی (ع) غصب شده است، آن حضرت در طلب حق پایمال شده ی خویش یعنی حق ولایت و سرپرستی جامعه می باشند. 3

غریم در معنای بدهکار:
از طرفی امام زمان (ع) امام بر حق جهان و ولی امر آنان می باشد. در مقام ولایت، حق مردم است که از زندگی عادلانه بهره ببرند و عدالت گری را در جامعه شاهد باشند و از آنجا تنها فردی که توانایی برقراری عدالت را دارد، حضرت مهدی (عج) می باشد، از این جهت ( یعنی در مقام ولایت) امام به مردم بدهکار است.4
محدث قمی، علاوه بر عدالت، مردم را برای اخذ علوم و شرایع از آن حضرت، بر حق می داند و معتقد است که حضرت بدان جهت که در پرده ی غیبت به سر می برد، در این دو زمینه نیز مدیون مردم است.

در هر حال به نظر می رسد به کار بردن هر دو معنی غریم ( هم طلبکار و هم بدهکار) صحیح باشد.

منبع:
1.المعجم عربی به فارسی
2.قمی/ عباس/ منتهی الآمال
3.اسماعیل شفیعی سروستانی
4.همان