آیت‌الله طالقانی در اولین جلسه ی افتتاحیه مجلس خبرگان (28 مرداد 1358) در میان تعجب حاضرین به جای نشستن بر روی صندلی‌های مجلس بر روی زمین نشست. وی معتقد بود کسی که روی این صندلی‌های راحت نشست نمی‌تواند قانونی بنویسد که بدرد روی زمین‌نشستگان بخورد.
مكتب هاى اخلاقى دنيا كه همه، اخلاق پيشنهادى خود را به عنوان «اخلاق خوب» [نیک] پيشنهاد كردهاند،
تفاوتشان با يكديگر «در حد تضاد» است! يعنى حداكثر تباين [اختلاف] ميانشان هست؛
يك عمل را، مكتبى اخلاقى مىداند و مكتب ديگر ضد اخلاقى!
اخلاق علم دستورى است، يعنى علم «چگونه بايد بود» و فرمان اين كه «اينطور باش».
سؤال اين است كه: «چگونه» باشيم؛ از نظر اين مكتب خوب خواهيم بود؟
پس صرف توصيه كردن به اينكه اخلاق خوب داشته باشيد، معرّف يك مكتب اخلاقى نمىیتواند باشد.
و شايد مكرر گفته باشيم كه پوك ترين و بىمغزترين حرف ها، همين حرف «منسوب به زردشت» است كه مىگويد:
گفتار نيك، پندار نيك، كردار نيك.
آخر [تعریف و مشخصات این] نيكى چه هست؟
مثل اين است كه از مهندسى براى ساختمان يك مسجد طرح بخواهند، به او بگويند: طرح شما چيست؟
بگويد: يك ساختمان خوب!
اول بايد ديد «خوب» و «ساختمان» در نظر او چيست؟
يا به يك خياطى بگويند: چه مدل لباس مىدوزى؟ بگويد: يك مدل خوب، ولى معلوم نباشد خوبِ او چگونه است!
اين است كه وقتى مىگوييم «اصول و مبانى اخلاق اسلامى»،
معنايش اين است كه ببينيم اسلام چه چيزهايى را اخلاق خوب مىداند و چه چيزهايى را اخلاق بد.
در اين صورت ما مىتوانيم روش اخلاقى و تربيتى اسلام را بفهميم.
منابع:
(استاد مرتضی مطهری، مجموعه آثار 22 - «اخلاق و عرفان» - بخش «فلسفۀ اخلاق» ص 645)
سایت پاسخگو
«یک گروهی که با اسلام و روحانیت اسلام سر سخت مخالف بودند. از اولش هم مخالف بودند. اولش هم وقتی که مرحوم آیت اللّه کاشانی دید که اینها خلاف دارند می کنند و صحبت کرد، اینها [این] کار کردند [که] یک سگی را نزدیک مجلس عینک به آن زدند و اسمش را «آیت اللّه » گذاشتند! این در زمان آن [محمد مُصدّق، رهبر جبهۀ ملّی] بود که اینها فخر می کنند به وجود او. او (مصدق) هم مُسلِم (مسلمان) نبود. من در آن روز در منزل یکی از علمای تهران بودم که این خبر را شنیدم که یک سگی را عینک زده اند و به اسم «آیت اللّه » توی خیابان ها می گردانند. من به آن آقا عرض کردم که این دیگر مخالفت با شخص نیست؛ این سیلی خواهد خورد. و طولی نکشید که سیلی را خورد. و اگر مانده بود سیلی بر اسلام می زد.»
منبع: کتاب صحیفه نور، جلد۱۵
استاد شهید مرتضی مطهری در پاسخ به دانشجویی که از برنامه زندگی ایشان سؤال کرده بود، فرمودند: « وقتم در زندگی تنظیم شده است؛ یکی دو ساعت برای سخنرانی ، وقت مشخّصی برای مطالعه و حتی یکی دو ساعت برای بچه ها که به درسشان برسم و با آنها بازی کنم. بالاخره بچه ها هم حق دارند. من برای بچه ها ارزش قائلم. در موقع مشخّصی که باید با بچه ها باشم ، حتی اگر کار مهمّی داشته باشم ، ترجیح می دهم که آن دو سه ساعت به بچه ها و درس و مشقشان برسم. »
(منبع : نشریه فرهنگ كوثر، تابستان 1382، شماره 58 )
